آخرین چنارهای باغ بانک شاهی

آخرین چنارهای باغ بانک شاهی همزمان با هفته منابع طبیعی قطع می شود تا خاطره باغ های شمیران برای همیشه از ذهن مردم پایتخت پاک شود.

به گزارش کمیته پیگیری حفاظت از خانه های تاریخی تهران، "باغ بانک شاهی" موسوم به "خانه – باغ کیانیان" یکی از میراث های فرهنگی و طبیعی شهر تهران که در 30 تیر سال 1384 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.این بنا در زمره نفایس ارزشمند منطقه شمیران است که به دلیل داشتن درختان انبوه، یکی از نبض های زیست محیطی پایتخت محسوب می شود."عبدالله شهبازی"، پژوهشگر تاریخی کشورمان در مطلبی تحت عنوان «آخرین چنارهای باغ بانک شاهی تهران» درباره وضعیت این باغ تاریخی ابراز نگرانی کرده و بر اساس گفته های ساکنین محلی خیابان یخچال، درختان این باغ شبانه در حال قطع شدن است.

او در یادداشتی که در صفحه فیسبوک خود قرار داده است، می گوید:«باغ بانک شاهی از اراضی باغ قوام‌الملک شیرازی پدرزن امیراسدالله علم است. در شمال این باغ سفارت انگلیس قرار دارد و بخشی از باغ تبدیل به موزه آب شده است."بانک شاهنشاهی ایران" که به "بانک شاهی" معروف بود، در سال ۱۸۸۹ با سرمایه یک میلیون پوندی کمپانی ساسون و چند شریک انگلیسی، از جمله کمپانی هنری شرودر، تأسیس شد و اوّلین اسکناس‌های ایران را در عصر ناصری منتشر کرد. بانک شاهنشاهی ایران در سال ۱۹۴۹ به “بانک انگلیسی ایران و خاورمیانه” و در سال ۱۹۵۲ به “بانک انگلیسی خاورمیانه”تغییر نام داد.»

او ادامه می دهد:«باغ ییلاقی بانک شاهی در قلهک، که محل سکونت رئیس بانک بود، اکنون نابود شده و جایش را مجتمع‌های آپارتمانی گرفته است. آخرین نشانه از این باغ، زمینی است شش هفت هزار مترییا حداکثر ده هزار متری که درخت‌های آن تقریباً بطور کامل خشک شده، ولی هنوز چند چنار کهن‌سال بر جای مانده است. چنارهایی سر به آسمان کشیده که دوران ناصرالدین شاه را خوب به خاطر دارند و شاهد رفت و آمد پنهان و آشکار بسیاری از رجال آن عصر، و سال‌های مشروطه و پس از مشروطه، بوده‌اند. سال‌هایی که در باغ بانک شاهی مینشستند و برای مقدرات ایران برنامه میریختند. این چند چنار نیز در حال خشک شدن است تا در آینده نزدیک در زمین “برج” احداث شود. به این ترتیب، هیچ نشانی از این باغ تاریخی بر جای نخواهد ماند.»

شهبازی ضمن انتقاد از ساخت و سازهای شهر تهران، تصریح می کند:«می‌گویند خرج پروژه‌های ساخت و ساز شهرداری تهران، مانند پل‌ها و تونلها، با فروش “تراکم” تأمین می‌شود. یعنی، شهرداری با فروش باغات و فضای تهران پل و تونل می‌سازد. فروش تراکم یعنی افزودن به حجم ترافیک تهران، یعنی بی قواره شدن تهران، یعنی نابود شدن تهران، که البته چیزی از آن باقی نمانده است. “فروش تراکم” را در وب جستجو کنید، ببینید چه خبر است.تهران به کجا می‌رود؟ چرا هیچ مقام مسئولی به این تخریبهای غیرقابل جبران فرهنگی و زیست محیطی توجه نمی‌کند؟ آن ادعاها درباره فرهنگ کجا و این تخریب فرهنگی کجا؟ تهران بی قواره کجا و لندن پوشیده از باغ و ابنیه تاریخی کجا؟»

گفتنی است این خانه – باغ اخیراً از مالکیت "کیانیان" خارج شده و به مالک جدیدی فروخته شده است.هم اکنون در کنار این بنا گودبرداری بزرگی برای ساخت یک برج در حال انجام است و این بیم می رود که این بنا نیز در آینده نزدیک تبدیل به یک برج تجاری یا مسکونی شود.

بر اساس ماده 6  قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها، هر کس عالماً و عامداً و بر خلاف مقررات این قانون مرتکب قطع و یا موجباتاز بین رفتن درختان را فراهم سازد، به‌حبس تا سه سال و پرداختجزای نقدی بر حسب نوع، محیط، سن و موقعیت آن از یک هزار ریال تا یکصد هزارریال محکوم خواهد‌شد. همچنین بر اساس تبصره یک این ماده، در صورتی که قطع درخت از طرف مالکین به نحوی باشد که باغی را از بینببرد و از زمین آن به صورت تفکیک و خانه‌سازی استفاده‌کند، همه زمین به نفع شهرداریضبط می‌شود و به مصرف خدمات عمومی شهر و محرومین می‌رسد.

حال باید دید شورای اسلامی شهر تهران و شهردرای تهران  نسبت به تخریب درختان این باغ که تکرار قطع درختان باغ قلهک است، چه واکنشی نشان می دهد.