گزارش نشست سوم پژوهش شهري در جامعه مهندسان مشاور

ازاده حقگوسومین  نشست در چارچوب موافقنامه همکاری میان سه نهاد جامعه مهندسان مشاور ایران، انجمن جامعه‌شناسی ایران و جامعه مهندسان شهرساز ایران با موضوع "سه‌گانه برنامه‌ریزی، اجرا و محصول : گفته‌ها و ناگفته‌های بخش مسکن" روز سه شنبه 27/3/93 در محل جامعه مهندسان مشاور ایران برگزار گردید. سخنران جلسه خانم مینو رفیعی و اعضای پانل آقایان سید رضا هاشمی، بهروز ملکی و فردین یزدانی بودند.

در ابتدا سخنران جلسه به ارائه مطالب خود پرداختند. ایشان 6 دهه حضور نظام برنامه‌ریزی در بخش مسکن را مورد بررسی قرار دادند و به ارزیابی کلی گرایش‌های حاکم بر سه‌گانه برنامه‌ریزی، اجرا و محصول در این حوزه پرداختند. انتخاب این چهارچوب عمدتاً با این هدف صورت پذیرفته بود که ضمن ارائه دورنما از آنچه که گذشت و شرایطی که اکنون در آن قرار داریم، وضعیت محتمل آینده را گوشزد کند و تأکید نماید که برخی فرصت‌ها بازگشت‌پذیر  نیست و منابع نامحدودی نیز برایمان باقی نمانده است. یکی از نکات مهم و مورد تأکید، تکرار و مشابهت مسائلی است که در همه برنامه‌ها به کرات مورد اشاره قرار گرفته و بازگشت مجدد به همان سرفصل‌ها در برنامه‌های بعدی نشان‌دهنده وجود معضلی در این حوزه و ضرورت توجه بدان برای برون‌رفت از پیامدهای چنین روندی است. مینو رفیعی علت بروز چنین شرایطی را در چند عامل جستجو می‌کند: 1- عدم ثبات در نظام مدیریت کلان حوزه مسکن. 2- عدم پایداری در سیاست‌ها و راهبردها. 3- فقدان همگرایی میان اجزای اصلی شکل‌دهنده ساختار بخش مسکن که موجب عدم انسجام بین آنها و بروز پیامدهای حاصل از این فقدان و انسجام و همگرایی می‌شود. 4- عدم یادگیری از تجربیات گذشته و عدم اعتقاد به این اصل که در صورت بازخورد نتایج هر مرحله به فرایند کار، می‌توان به بهبود و اصلاح روش‌ها و کارآمدی سیستم امیدوار شد. ایشان برای بهتر پیمودن راهی که در پیش داریم توصیه‌هایی را مطرح کردند، ازجمله:1- از سه مؤلفه اصلی در اختیار دولت یعنی زمین، اعتبارات و ضوابط و مقررات به‌درستی استفاده شود. 2-دولت به‌جای بخش خصوصی و به نیابت از آن وارد عمل نشود. زیرا با اینکار اولاً از ظرفیت‌های بالای بخش خصوصی محروم می‌شویم، ثانیاً باعث تضعیف و وابسته شدن بخش خصوصی می‌شویم و ثالثاً، بار زیادی که پیشتر بر عهده بخش خصوصی بود بر دوش دولت گذاشته می‌شود و دولت از وظیفه اصلی باز می‌ماند. 3- دولت به‌جای برعهده گرفتن وظایف بخش خصوصی باید به نقش خود در تأمین مسکن کم‌درآمدها، همانند سایر کشورها و عمدتاً به‌صورت مسکن غیرملکی و استیجاری برای دوره‌هایی جهت کمک و ارتقاء توان کم‌درآمدها عمل نماید. در ادامه اعضای پانل نکاتی را در تأیید و یا نقد موارد گفته شده عنوان کردند و در انتها حضار به طرح پرسش‌ها و نقطه نظرات خود پرداختند.

لازم به ذکر است سلسله نشست‌های پژوهش شهری سه‌شنبه پایان هر ماه در جامعه مهندسان مشاور برگزار خواهد شد.